Dieta w ciąży - jak zadbać o siebie i dziecko

Żywienie w ciąży - ważne od początku do końca

Już od samego poczęcia zaczyna się 1000 pierwszych dni dziecka, czyli najważniejszy okres w życiu każdego człowieka. Wtedy właśnie najbardziej gwałtownie rozwija się mózg dziecka. Na podstawie wybieranych produktów, którymi karmimy dziecko kształtują się także jego nawyki żywieniowe oraz preferencje smakowe. Przez pierwsze 3 lata życia malucha jego długość zwiększa się dwukrotnie. Następuje także intensywny rozwój układu nerwowego, odpornościowego, kostnego i wielu innych. Aby wszystkie procesy od samego początku przebiegały prawidłowo konieczna jest prawidłowa podaż cennych witamin, minerałów oraz innych składników odżywczych.

Dieta w ciąży - jak zadbać o siebie i dziecko

Jadłospis przyszłej mama

Młoda mama powinna jeść przede wszystkim zdrowo i różnorodnie. Jej żywienie bazować powinno na zaleceniach zawartych w Piramidzie Zdrowego Żywienia. Interpretacja piramidy wygląda następująco - im niżej znajdują się produkty tym przyszła mama powinna jeść ich więcej, natomiast im wyżej tym mniej. 

  1. Warzywa i owoce to właśnie na nich powinna opierać się dieta. Zaleca się spożywanie 400 gramów warzyw i 400 gramów owoców dziennie. Jest to świetne źródło, które pomaga uzupełnić witaminy i minerały w diecie. Oprócz tego dostarczają sporą ilość błonnika. Z tego względu ważne aby uwzględnić je w każdym posiłku. 
  2. Produkty zbożowe - są to wszelkiego rodzaju kasze, makarony, pieczywo. Sięgając po te produkty warto jednak wybierać produkty pełnoziarniste. Są to najlepsze źródła węglowodanów, dodatkowo mają wiele wartości odżywczych.
  3. Nabiał, czyli twaróg, kefir, ser żółty, mleko, jogurt naturalny. Są to doskonałe źródła wapnia, witamin B, fosforu oraz kultur żywych kultur bakterii, czyli naturalnych probiotyków - tak istotnych dla prawidłowej pracy układu trawienia.
  4. Pełnowartościowym źródłem białka będą natomiast chude mięsa, ryby, jaja i rośliny strączkowe.
  5. Tłuszcze to ostatni element piramidy. Najlepiej spożywać niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, zaliczają się do nich bardzo ważne dla zdrowia kwasy Omega 3. Podczas ciąży rośnie zapotrzebowanie na DHA (kwas dokozaheksaenowy). Odpowiedzialny on jest za prawidłowe kształtowanie się mózgu i wzroku dziecka, zwłaszcza w trzecim trymestrze. Najlepszy źródłem kwasów omega 3 w diecie są tłuste ryby. Jednak Polacy jedzą ich zdecydowanie za mało, z tego względu często uzupełniane są one w postaci suplementów diety.

Woda i ruch - przepis na zdrowie mamy i dziecka

Do prawidłowego modelu żywienia zalicz się także picie odpowiedniej ilości płynów. Kobiecie ciężarnej zaleca się picie od 2 do 2,5 litrów wody, jest to jednak dolna granica, w zależności od masy ciała, aktywności w ciągu dnia oraz warunków pogodowych, np. podczas upalnych dni wartości te mogą się różnić. Do zachowania zdrowia przyszłej mamy i prawidłowego rozwoju dziecka, oprócz zbilansowanej diety, ważna jest także aktywność fizyczna. Im bardziej zaawansowana ciąża tym rodzaj wybieranej aktywność fizycznej powinien być lżejszy. Słuszne będą wydawać się tutaj spacery oraz wszelkiego rodzaju lekka aktywność fizyczna, jednak chcąc uprawiać ćwiczenia warto uprzednio skonsultować to z lekarzem dobierając tym samym ich intensywność do swoich możliwości. 

Zakazane płyny podczas ciąży

Warto pamiętać, że dieta to nie tylko to co jemy, ale również to co pijemy. Przede wszystkim, podczas ciąży z diety należy wykluczyć alkohol, w każdej postaci. Etanol jest substancją, która łatwo i błyskawicznie trafia do krwi, a stamtąd przez pępowinę trafia do nienarodzonego dziecka. Co ważne organizm dziecka nie jest w stanie metabolizować alkoholu, dlatego jest on dla niego taki niebezpieczny i toksyczny. Aby uchronić dziecko należałoby podczas ciąży oraz później karmienia piersią całkowicie wyeliminować alkohol z diety. Przewlekłe spożywanie alkoholu przez przyszłą matkę prowadzi do FAS, czyli płodowego zespołu alkoholowego. Objawami tego schorzenia jest niska masa urodzonego dziecka, opóźnienie rozwoju, uszkodzenie komórek nerwowych oraz wady twarzoczaszki.

Oprócz alkoholu, zaleca się rezygnację z dodatkowo słodzonych napojów. Często są one źródłem konserwantów i barwników, a poprzez dodanie do nich cukru są to tzw. puste kalorie pozbawione jakichkolwiek składników odżywczych. Jest to także dobry nawyk, który warto zachować po urodzeniu pociechy i zakończeniu okresu karmienia piersią.

Suplementacja w trakcie trwania ciąży

Kobietą w ciąży oraz karmiących piersią rekomenduje się suplementację witaminy D, kwasu foliowego oraz jodu. Poprzez zwiększone zapotrzebowanie na DHA (jeden z kwasów tłuszczowych Omega 3) oraz niski stopień spożycia ryb w Polsce, jest to także częsty niedoborowy składnik w diecie ciężarnych. Z tego tytułu w wielu przypadkach rekomenduje się suplementację DHA. Suplementacja magnezu, żelaza i innych składników uzależniona jest jednak mocno indywidualna i zależy od stopnia niedoborów w diecie oraz obecnego modelu żywienia stosowanego obecnie przez kobietę ciężarną. W kwestii suplementacji warto skonsultować się z lekarzem, aby dobrać składniki odpowiednio do potrzeb.